Akran zorbalığı; çocuk ve ergenle aynı yaş grubunda olan kişi veya kişilerin birbirlerine veya tek bir kişiye karşı fiziksel, sözel ve davranışsal olarak örseleyici, zarar verici davranışlarda bulunmasıdır. Akran zorbalığı aynı kişi veya kişilerce; sürekli yapılan ve yıkıcı etkilere sebep olan davranış bütünüdür. Çocukların bu durumu anlaması ve yaşadığı zorbalığı anlatması uzun sürebilir. Kendisine inanılmayacağından, dalga geçileceğinden ve zorbaca davranışların artacağından dolayı maruz kaldığı bu örseleyici davranışları yakınlarına, öğretmenlerine anlatmakta zorlanabilir.
Akranları tarafından zorba davranışlara maruz kalan birey kendini yalnız, çaresiz, mutsuz, öfkeli, davranışlardan bezmiş şekilde hissedebilir. Bir süre sonra çocuk veya genç birey; içe kapanma, özgüven eksikliği ve depresif davranışlar gösterebilir.
Zorbalıkla baş edebilmek için çocuklara tavsiyeler:
-Her şeyden önce bu davranışların sizin hatanız olmadığı, böyle bir davranışı kimsenin hak etmediğini ve bunların sadece sizin başınıza gelmediğini aklınızdan çıkarmayın. Dolayısıyla yardım aramaktan utanmayın, çekinmeyin, korkmayın.
-Güvendiğiniz birisine neler yaşadığınızı anlatın. Bu rehber öğretmeniniz, anneniz, babanız, öğretmeniniz, müdürünüz olabilir.
-Yardım alana kadar pes etmeyin.
-Beden duruşunuzu değiştirin.
-Sırtınız ve başınızı dik tutun.
-Korktuğunuzu, alt üst olduğunuzu karşıdaki kişiye belli etmemeye çalışın.
-Eğer zorbalık yapan çocuk korktuğunuzu anlarsa daha da üstünüze gelebilir.
-Eğer fiziksel güç ya da şiddet kullanmaya kalktıysa hemen oradan uzaklaşmaya çalışın ve güvenli bir yere gidin.
-Zorbalık davranışları genellikle tenha yerlerde olur.
-Öğretmenlerin sizi göremeyecekleri, yardım isteyemeyeceğiniz yerlerde yalnız gezmeyin.
-Sizi koruyabilecek bir arkadaş grubu edinmeye çalışın.
-Zorbanın “kimseye söyleme “tehditlerine asla kulak asmayın.
-Şiddete başvurmayım. Bu durum o kişi ya da kişilerin isteğini yerine getirmek olacaktır.
-Böyle davranışlara şahit olduğunuzda zorbalık yapan çocuğu cesaretlendirecek davranışlarda bulunmayın.
-Yaptıklarına gülmeyin, tezahürat yapmayın, alkışlamayın.
-Böyle bir durumda hemen öğretmenlerinizden birine haber verin.
-Zorbalığa maruz kalan kişiyle arkadaş olun, onu grubunuza alın.
-Zorbalık yapan kişilerle de arkadaş olabilir; onlara doğru davranışlarda bulunmayı öğretebilirsiniz.
Zorbalıkla baş edebilmek için ailelere tavsiyeler:
-Çocuğunuz size zorbalığa maruz kaldığını anlattığında onu yargılamadan, anlayışla dinleyiniz.
-Yargılayıcı, küçük düşürücü ifadelerden kaçının.
-Zorbalıkla baş edebilmesi için ona destek olunuz. İlgili kişilerden yardım alması için onu teşvik edin.
-Çocuğunuza kendini ifade etmeyi, korumayı ve hakkını savunmayı öğretin.
-Gerktiğinde çocuğunuza psikolojik destek sağlayın.
Ayşegül TETİK BANKOĞLU
Psikolojik Danışman-Aile Danışmanı
